SEO Araçları vs SEO Uzmanları: Kime Güvenmeli?

John Steinbeck‘in o meşhur romanını duymuş muydunuz? “Fareler ve İnsanlar“, dostluk teması üzerine kurulmuş şahane bir romandır. Bu yazının konusunun bu kitapla doğrudan ilgisi olmasa da, bazı noktalarda benzerlikler var.

Makineler ve İnsanlar

Web sitenizin SEO çalışmalarını yürütürken kullandığınız araçların yaptıkları uyarıları ne kadar ciddiye alıyorsunuz? Online ya da offline SEO analiz araçların tespit ettiği SEO hataları kabusunuz haline dönüşebilir. Bu hataları doğru varsaymadan önce, SEO bilgi ve tecrübeniz ile doğrulamalısınız. Gelin hep birlikte bu konuda yapabileceklerinize göz atalım.

– TL; DR –

Makineler, yıllardır hayatımızın belirli alanlarında alışkanlıklarımızı değiştiren faktörler olarak yer aldılar. Milattan önce çok basit makineler kullanabilen insan, birkaç yüz yıl önce gelişmiş makineleri kullanmaya başladı ve günümüzde oldukça gelişmiş makinelerden ayrılamaz oldu. Bu masum dostluk, ortaya birçok yeni makineyi çıkarmakla beraber hayatımızda önemli değişiklere sebep oldu. Örneğin İnternet; bir makine olarak algılamadığımız, daha çok bir kavram olarak bahsettiğimiz İnternet, makineler sayesinde varlığını sürdürebilmektedir. İnterneti bir makine olarak görebilir miyiz? Bu soruyu bazı insanlar evet bazı insanlar da hayır olarak cevaplayabilir, bazı insanlar da “olsa da olur olmasa da” diye cevap verebilir. İnterneti bir makine olarak görmekten çok onu “dost” olarak kabul edebiliriz, internetin insan hayatında daha baskın olan tarafı bize göre budur.

İnternetle birlikte hayatımıza başka makineler de girmiştir. Bilgisayarlar, modemler, cep telefonları, yazıcılar, tarayıcılar, kameralar, mikrofonlar… Bütün makineler insanlığın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla hizmet verirler ve bugüne kadar hep “dost” olarak değerlendirdiğimiz ve hatta günümüzde bir parçamız haline gelmiş olan eşyalardır. Bir düşünün, bugün uyandığınızda İnternetin i’sini bulamazsanız ne olurdu? Sadece siz değil, dünyadaki bütün insanlar İnternetsiz kalsaydı, ne olurdu?

Bunu düşünmek ve bir cevap vermek elbette mümkün değil ancak az çok hayal edebiliyoruz; İnternetsiz bir dünyada öncelikle birçok iş alanında büyük aksaklıklar meydana gelir, bazı insanlar yapacak hiçbir şey bulamaz ve sıkıntıdan patlar, buna alışmakta büyük zorluk çekerlerdi. Zaten “İnternetsiz bir dünya” konseptini birçoğumuzun kabul etmek istemeyeceğini biliyoruz. Aynı zamanda makinelerin olmadığı bir dünya da aynı şekilde hissettirebilirdi, sadece makinelere teslim ettiğimiz birçok iş var. Endüstri, otomotiv, iletişim, ulaşım, medya ve benzeri birçok iş sektöründe sadece makinelerin yaptığı birçok işten bahsedebiliriz. Bugün makineler çalışmayı durdursaydı, ne olurdu? Hayat oldukça zorlaşırdı, ayrıca internetin varlığı da bir anlam ifade etmezdi.

Çok fazla uzatmadan, konuya girelim artık değil mi?

Giriş paragrafında bahsettiğimiz konu biraz da İnternet ve SEO ile ilgili. Bugün SEO dendiğinde aklımıza “Google’da ilk sırada çıkmak” kavramı ve hemen sonrasında da analiz araçları geliyor. Web sitenizin SEO performansını öğrenmek için arama motoruna “SEO Analizi” yazıp arattığınızda, karşınıza birçok sonuç çıkıyor ve ilk sayfada yer alan sonuçlara tıklayarak giriş yaptığınız Web sitesinin “ücretsiz SEO analiz” hizmeti verdiğini görüyorsunuz. Web sitenizin adresini girip analiz yapılmasını bekliyor, analiz tamamlandığında yazılımın tespit ettiği hataları inceleyip sitenizi düzenlemeye çalışıyorsunuz. Herhangi bir ücret vermeden yapabileceğimiz bu analiz sonrasında Web sitenizi SEO uyumlu hale getirdiğinizi düşünerek mutlu oluyorsunuz. Kısacası makine ve insan arasındaki dostluk ilişkisi yine meyvesini veriyor ve sorun çözülüyor.

Gerçekten çözülüyor mu acaba? Biraz daha derinlemesine inceleyelim:

Online SEO Analiz Aracı Nedir, Ne Değildir?

Yukarıda örneğini verdiğimiz “SEO Analizi” yapan araçların Web sitenizle ilgili inceleme süreci aslında çok basittir. Nasıl ki Arama Motoru dendiğinde akla “algoritmalar” geliyorsa, analiz araçları da belirli algoritmalarla çalışmaktadır.

Örneğin ‘sayfa başlığı’ (Title) kullanımının doğru olup olmadığını anlamak için araç Web sitesinin anasayfasındaki sayfa başlığının karakterlerini sayar.

• Eğer -> sayfa başlığı 60 karakterden uzunsa -> uyarı ver
• Eğer -> sayfa başlığı 30 karakterden kısaysa -> uyarı ver
• Eğer -> sayfa başlığı boş bırakılmışsa -> uyarı ver
• Eğer -> sayfa başlığı belirlenen karakter aralığındaysa -> uyarı verme

Bu algoritmayı çalıştırmak çok kolaydır ve algoritma saniyeden daha kısa bir sürede çalışabilmektedir. Benzer şekilde ‘Sayfa Açıklaması’ (Meta Description), ‘Başlık Etiketleri’ (Headings), ‘Kod – metin oranı’ (html – text ratio) gibi faktörleri incelemek için benzer algoritmalar bir arada çalışır. Bu tür basit algoritmaların kullanıldığı araçlar bir Web sitesini sayfa bazında analiz ederek sonuç döndürürler. Peki bu araçları kullanmak ne kadar sağlıklıdır?

• Bu arama teriminde ilk sırada yer alan bazı Web sitelerinin sunduğu analiz hizmetinin kriterlerinde güncel içerik olmadığını gözlemledik. Bazı araçlar değişmiş SEO kurallarından habersiz şekilde kullanıldığı için muhtemelen analiz ettiği Web sitesi hakkında yanlış bilgiler vermekte.
• Analiz çoğunlukla Web sitesinin ana sayfasını içermesine rağmen bir dakikaya kadar yakın bir zaman sonra tamamlanabiliyor. Acaba sayfada daha uzun zaman geçirmeniz hedefleniyor olabilir mi? Ayrıca analiz sonrası okuduğunuz her madde için sitede ayrıca vakit geçirmiş oluyorsunuz.
• Bu durum arama yapıldıktan sonra girilen Web sitesinde daha çok vakit geçirmeniz anlamına geliyor ve aslında burada hedeflenen, oldukça yanlış da olsa, kullanıcının Web sitesinde daha fazla vakit geçirmesiyle arama motoruna bir mesaj gönderilmeye çalışılmasıdır. Arama motoruna, kullanıcı sitede ortalamanın üzerinde vakit geçirdiği için kaliteli bir site olduğu izlenimi verilmeye çalışılıyor.
• Ayrıca, analizlerin çoğu eski SEO Tekniklerinden ibaret. SEO bile tek başına hızlı değişimlere maruz kalan bir kavram ve sürekli güncellenmesi gerekmekte. Karşılaştığımız analiz araçları bir Web sitesini eski kurallara dayanarak incelediği için karşılaştığımız sonuç oldukça vahim.
• En önemlisi: Bir SEO Analizini birden fazla yazılım kullanarak yapabilirsiniz. Ancak unutulmamalıdır ki, yazılımlar birer makineden farksızdır. İnsan eliyle belirlenmiş alanları incelerler, insanların koyduğu kurallar doğrultusunda analiz ederler, yine insanların belirlediği kriterleri ön plana çıkarmaya programlanmışlardır. Bu anlamda bir ya da birden fazla makinenin yapabilecekleri sınırlıdır. Yani hangi SEO Analiz programından bahsedersek bahsedelim, bir insanın bakış açısına -henüz- sahip olamayacağı için doğru sonuçlarla karşılaşmamız mümkün olmayacaktır.
• Ek olarak Web sitenizi analiz ettiğiniz bu online araçların sitenize backlink bıraktığını belirtmek isteriz. Link kalitesi düşük ve düzgün tasarlanmamış bir veya birçok siteden farkında olmadan aldığınız bu linklerin, sitenizin link profilini düşürmek gibi kötü bir alışkanlığa sahip olduğunu unutmayın. Hatta bazı analiz araçlarının bu yöntem sayesinde birçok Web sitesine kalitesiz link bırakmak için kullanıldığını da belirtelim.
• Son olarak da söz konusu araçların yer aldığı sitelerin neredeyse tamamı SEO Hizmeti veren firmalara ait. Analiz aracının ilettiği verileri yeterli bulmuyorsanız bu firma ile iletişime geçerek “ileri düzey” SEO hizmeti alabileceğiniz ifade edilmekte. Peki yukarıda bahsettiğimiz eksikliklere sahip araçları ücretsiz bir hizmet ve bulunmaz bir nimet gibi sunan firmalardan SEO hizmeti almak ne kadar mantıklı?
  -Dikkatinizi çekebildiysek, okumaya devam edin.

Örneğin; kullandığımız SEO tarama yazılımlarından biri:

Screaming Frog; bilgisayarınıza indirip kurarak çalıştırabileceğiniz, tek başına oldukça etkili bir program. Ücretsiz sürümünde 500 URL’ye kadar tarama yapabileceğiniz bu program, tam sürümünde limitsiz kullanım sağlamakta. Ancak bazen tarama yaptığımız Web sitelerinde programın “hatalı” olarak değerlendirdiği unsurların aslında hatalı olmadığını gözlemleyebiliyoruz. Bu durum programın ya da taramasını yaptığımız Web sitesinin bozuk olduğu anlamına gelmiyor. Asıl değinmek istediğimiz nokta, eğer tarama sonucunda “hatalı” olarak belirtilen unsuru kontrol etmezsek, aslında sorun olmayan bir konuda hem kendi zamanımızı hem de siteyi yöneten kişilerin zamanını boşa harcamış oluruz. Bu işte insan faktörü hala çok önemli ve hatta şunu söyleyebiliriz; bir Web sitesinin teknik olarak mükemmel olması önemli değildir, insan hislerine ve alışkanlıklarına uygun olması önemlidir.

Çalışmalarınızın bu doğrultuda ilerlemesi gerektiğine inanıyorsanız, Online analiz araçlarını kullanmayı iki kere düşünmenizi tavsiye ederiz. İyi niyetle ve düzgün tasarlanmış olan araçları hariç tutmak istesek de, kurunun yanında yaş da yandığı için dikkatli olmanızı, gerekirse profesyonel destek almanızı öneririz.

Doğru ve Yanlış Arasındaki İnce Çizgi

Bugün bütün teknik SEO ihtiyaçlarını karşılayan, inanılmaz hızlı ve sorunsuz bir Web sitesi yapabilirsiniz. Ancak sitenizi insanların içgüdüsel olarak kullanmakta zorlanacağı bir tasarımla sunarsanız, hiçbir şey yapmış olmazsınız. Sırf tasarım konusunda birçok insanın ince eleyip sık dokuyarak testler yaptığını biliyor muydunuz? Örneğin bir tasarımın başarılı olmasını sağlamak için yapılan testlerden birine, “A / B Testi” adı verilir.

Yukarıdaki basit görselden yola çıkarak, Web sitemizin kullanıcılarını A ve B gruplarına ayırdık ve kullanıcıların bir ürün veya hizmet sayfasında hangi butona basmaya daha eğilimli olduğunu ölçmeye çalıştığımız bir senaryo uydurduk. Burada birçok değişken var; öncelikle iki buton arasındaki farkları inceleyelim:

En basit şekliyle yapılan testlerde, belirli süreler dahilinde buton formu, buton ve yazı rengi, aksiyona geçirici ifade gibi unsurlar değiştirilerek kullanılabilir. Böylece hangi format A grubunu ve B grubunu ne kadar harekete geçiriyor ölçmek mümkün olabilir. Bahsettiğimiz bu faktör, “kullanıcı deneyimi” adı verilen ve tasarımla yola çıkılarak belirlenebilen yöntemler bütününe dayalı olarak bir işe yarayabilir.

Makineler ve analiz araçları yukarıda sözü geçen ayrımı yapamaz, böylece “dönüşüm” (conversion) altında toplayabileceğimiz hedeflerin gerçekleşebilmesi için yapabileceğimiz değişikliklerden haberdar olamayız.

SEO ve Dönüşüm Arasındaki İlişki

Günümüzde İnternetten alışveriş yapmak hem kolay, hem güvenli hem de zaman kazandırdığı için çok tercih edilen bir şey. Özellikle ticari amaçlarla hizmet veren bir Web sitesi için “dönüşüm”  en önemli şeydir. Çünkü “satın alma” kavramı dönüşümle ifade edilir. Kullanıcının satın almayı gerçekleştirmesi için gereken her şeyin bir Web sitesinde olması gerekir ki SEO Analiz araçları, bir ziyaretin dönüşümle sonuçlanıp sonuçlanmayacağını söyleyemez. SEO’nun asıl amacı makineleşmekten uzaklaşıp kullanıcıyı anlamaya çalışmak olmalıdır. Yukarıda örneğini verdiğimiz butonlar, renkler, harekete geçirici ifadeler, kullanıcı bazlı testlere dayalıdır ve bir hizmetin ya da ürünün satın alınmasını sağlayan temel faktörlerden birini oluşturur.

Web sitenizde dönüşümden bahsetmek için ticari bir amacınız olması gerekmez, sitenizin özellikle ziyaret edilmesini istediğiniz belli bölümleri varsa, örneğin bazı giriş sayfalarını ön plana çıkarmak istiyorsanız, dönüşüm hedefleme stratejinizi o sayfalar üzerinde yoğunlaştırabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse “iletişim” ya da “hakkında” gibi sayfalarınız sizin için önemlidir ve kullanıcıların, sitenizin herhangi bir yerinden o sayfalara da tıklamasını hedefleyebilirsiniz.

Benzer bir örneği sosyal medyadan verebiliriz. Örneğin profilinizi Twitter’da bir şekilde bulan bir başka kullanıcının sizi takip etmesini sağlayan “Takip Et” butonuna basmasını ya da Youtube kanalınızdaki bir videoyu izleyen kullanıcının sizi takip etmesini sağlayan “Abone Ol” butonuna basmasını istersiniz. Sosyal medyada işler sizin kontrolünüzde olmayabilir, takip et ya da abone ol butonlarının formatını değiştiremeyebilirsiniz fakat dikkatle incelerseniz, bu butonların aslında ne kadar doğru yerlere ve doğru formatlarda konumlandırıldığını görebilirsiniz.

Küçücük bir butonun nerede, ne renk, ne formatta olması gerektiğini belirlemek için kullanıcı davranışlarını en ince detayına kadar dikkatle incelemekte ve birçok insanın zaman ayırması gereken bir proje haline gelmektedir. Altı üstü küçük bir buton, değil mi? Bir butonun ne kadar zamana ve emeğe mal olduğunu sorgulamak bir yana, bir sayfayı ve hatta bir Web sitesinin tamamını tasarlamanın ne anlama geldiğini sorgulayabilirsiniz. Biz tasarım ve kullanıcı deneyimi konusunda en üst düzeyde bilgiye sahip olmayabiliriz, bu sebeple bazı şeyleri İş ortağımız olan Sherpa‘ya danışıyoruz. Kendileri yukarıda değindiğimiz butonlardan sayfa konumlandırmasına, kullanıcı formlarından renklere kadar her detayı inceliyor ve ortaya muhteşem bir sonuç çıkarmaya odaklanıyor.

Stradiji SEO Analiz Hizmetini Nasıl Sunuyor?

Sitemizi incelerseniz, bir online analiz aracımız olmadığını fark edebilirsiniz. Sizce bunun sebebi ne olabilir?

Bizce bir Web sitesinin analizi sadece yazılımları kullanmakla tamamlanmaz. Makineler sadece belirli şeyleri, belirli zamanda, belirli sıklıkla, belirli bir güçte yapabilirler, bir insanın bakış açısını bir makineye uyduramazsınız. O yüzden Google “yapay zeka” üzerine bu kadar çok çalışıyor, insanları anlamak için birçok yeni algoritma geliştiriyor. Ancak Google bu konuda tam olarak bir sonuca ulaşmış değil. İnsan davranışlarının matematiksel olarak haritalandırılması ya da sınırlandırılması mümkün olmadığı için, ortaya çıkarılacak herhangi bir kombinasyonun sonsuza yakın olması gerekir ki, yapay zekanın gelişmesi için aşındırması gereken çok uzun bir yol olduğunu söyleyebiliyoruz.

Bu sebeple SEO Analiz Hizmetini herhangi bir online aracı kullanarak değil, insani bakış açımızla harmanlayarak sunuyoruz. Kapsamını analiz aracının verdiği kısıtlı bilgiyle sınırlandırmıyor, gözlemlediğimiz en ufak detayı raporluyoruz. Bunu yaparken tabi ki de makinelerden yararlanıyoruz; sadece Scraming Frog değil, birçok yazılım kullanıyoruz.

Örneğin SearchMetrics, şimdiye kadar kullandığımız en kapsamlı SEO, Performans ve  İçerik yönetim yazılımıdır. Aynı zamanda SearchMetrics’in Türkiye’deki ilk partneri olduğumuzu söylemek isteriz. SEO yazılımları arasında en çok verim aldığımız, gerçekten inanılmaz düzeyde veri sağlayabilen ve kullanmaya başladığımız günden bugüne çok sayıda faydasını gördüğümüz SearchMetrics, hala anlamaya ve öğrenmeye devam ettiğimiz bir döngü içerisinde hizmet veriyor. Sürekli güncellenen ve sürekli yeni bir özelliğini keşfettiğimiz bu kapsamlı yazılım, SEO projelerimizin olmazsa olmazı.

SearchMetrics dışında kullandığımız birçok yazılım olmasına rağmen SEO projemizde olmazsa olmaz başka bir kavram daha var: Kullanıcının bakış açısı. Bir yazılımın Web sitesini taraması ve eksiklerini tespit etmesi ister beş dakika ister bir gün sürsün fark etmez, şu ana kadar ifade etmeye çalıştığımız her şey; bir veya birden fazla analiz aracının, kullanıcının yaşadıklarını, hissettiklerini ve alışkanlıklarını belirleyip size sunamayacak olmasıdır.

O yüzden biz sitemizi ziyaret eden kullanıcılara -elimizden geldiğince- bildiğimiz her konuda fikir verebilmek gibi naçizane bir amacımız olduğu için, herhangi bir SEO Analiz aracıyla hizmet vermiyoruz. Arama motorunda “SEO Analizi” yazıp arattığınızda üçüncü sayfada yer almak bizim için bir kayıp değil, gözlemlediğimiz kadarıyla bu sayfamızı ziyaret eden kullanıcılar herhangi bir analiz aracıyla karşılaşmadıkları için sayfada çok vakit geçirmeden çıkıyorlar. Bundan kesinlikle rahatsız değiliz ve hatta rahatça söyleyebiliriz ki daha gerilerde olmak bizim için hiçbir problem teşkil etmiyor. Hatta hislerimize dayanarak, kullanıcıların bir SEO Analiz aracı görmeyi beklediğini hissettiğimiz için, “SEO Analiz Raporu” sayfamızın adını değiştirmeyi bile düşünebiliriz.

SEO’ya ilgi duyan veya SEO yaptırmak isteyen İnternet kullanıcılarını bilinçlendirmek için bu yazıyı ele aldık. Sonuç olarak, makineler ve İnternet her ne kadar hayatımızın vazgeçilmezi olsa da, bazı şeyleri anlamak için hala insani bakış açımızı, hislerimizi, mantığımızı, davranış biçimlerimizi ve alışkanlıklarımızı kullanıyoruz. Bir gün yapay zeka bir insanın kompleks davranışlarını eksiksiz taklit etmeyi başarana kadar SEO Projelerimizde bilgimizi, tecrübemizi ve sezgilerimizi kullanmaya devam edeceğiz.

Yazarın notu:

Bu yazı herhangi bir SEO Analiz aracını / yazılımını yerden yere vurmak veya övmek amacıyla yazılmamıştır. Böyle bir izlenim verdiysem affola.